استفاده از سموم بیولوژیکی در زندان‌های ایران: تغییر رویه و عوارض ناشی از داروها

 

ترانه علیدوستی از جمله بازیگرانی است که در جریان اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ پس از کشته شدن مهسا امینی، با در دست گرفتن شعار “زن، زندگی، آزادی”، از اعتراضات مردمی حمایت کرد و حجاب از سر برداشت و تأکید کرد که “من پارچه‌ای که خواهرانم را کشت را برای فیلم‌های شما به سر نمی‌کنم”. این اقدام ترانه علیدوستی بازداشت او را در تاریخ 26 آذر 1401در پی داشت و پس از مدت سه هفته با سپردن وثیقه یک میلیاردی از زندان اوین آزاد شد. .

او پس از آزاد شدن از زندان از مرداد 1402به دلیل ابتلا به بیماری ناشناخته، تحت درمان قرار گرفته است. پزشکان علت بیماری او را “یک تداخل دارویی” تشخیص داده‌اند. این بیماری به نام سندروم “درِس” است که عبارت اختصاری برای “واکنش دارویی با ائوزینوفیلی و علائم سیستمیک” است. این سندروم با التهاب و تورم پوستی گسترده، تب، ناهنجاری‌های خونی و درگیری اندام‌های مختلف همراه است. به گفته آکادمی حساسیت، این عارضه می‌تواند تا هفته‌ها پس از مصرف دارو و حتی پس از قطع آن رخ دهد. مادر ترانه علیدوستی نیز در ارتباط زنده با مخاطبانش در اینستاگرام از ابتلای او به این “بیماری سخت و ناشناخته” خبر داده و از همگان خواسته که برایش “عشق بفرستند و دعا کنند.

طبق توضیحات دکتر محمد کاظم عطاری ، پزشک و پژوهشگر پزشکی اجتماعی، در سال‌های قبل، جمهوری اسلامی از طریق تزریق مواد یا مصرف سموم خوراکی به زندانیان سیاسی، به دنبال ایجاد عوارضی مانند سرطان و بیماری‌ها، از کارافتادن ارگان‌ها بود. این رویه پس از مدتی تغییر کرد و در زندان‌ها از موادی استفاده می‌ شد که باعث بروز واکنش‌ های غیرارادی می‌شد. به عبارت دیگر، زندانیان تحت تأثیر این مواد اعترافاتی علیه خودشان می‌ کردند. با این حال، این مواد در بدن باقی می‌ماندند و قابل اندازه‌گیری بودند. جمهوری اسلامی اکنون از داروها و موادی که به طور روتینی استفاده می‌شوند، استفاده می‌کند. این رویه به این شکل است که در ابتدای ورود زندانی‌ ها، سعی می‌شود با بی‌خوابی‌های طولانی و یا محروم کردن آنها از داروهای روتین، آنها را به سمت واکنش‌های عصبی، حمله‌های عصبی و یا تشنج بکشانند. در اینجا، داروهای ضد تشنج و داروهای آرام‌کننده و دیگر داروها به طور همزمان به زندانیان داده می‌شود. این باعث واکنش‌هایی می‌شود که به عنوان واکنش‌های دارویی یا سندرم DRESS شناخته می‌شود. این سندرم ناشی از استفاده از داروهایی است که می‌تواند باعث بروز واکنش‌های جسمی شود، چه در پوست به صورت تاولهای پوستی و چه در دیگر اندام‌ها و حتی عوارض مشهودی مانند تب میتواند داشته باشد. این عوارض بسیار خطرناک میتوانند باشند و چنانچه به سرعت مورد مداوا قرار نگیرند، حتی میتوانند خطرات جانی در پی داشته باشند. از انجایی که حتی در آزمایش خون از زندانیان سیاسی هیچ مورد غیرعادی جز داروهای معمول مشاهده نمی‌شود جمهوری اسلامی از این رویه برای فرار از اتهام مسمومیت دارویی زندانیان سیاسی استفاده میکند.

تهیه کنندگان: محمد رمضانی و محبوبه رمضانی