زندان شیبان بزرگ‌ترین زندان استان خوزستان است. این زندان با ظرفیتی در حدود سه هزار و ۱۵۰ نفر ساخته شده است. اما یکی از موارد نقض حقوق زندانیان، نگهداری بالاتر از ظرفیت زندانی در آن است به گونه ای که گفته می شود اکنون قریب به پنج هزار زندانی در زندان شیبان نگهداری می شوند.
اطلس زندان های ایران اخیرا در گزارش خود از وضعیت این زندان و شرایط سخت و غیر انسانی حاکم در آنجا گزارشی منتشر کرده است.
در گزارش اطلس زندانها وضعیت این زندان فاجعه‌آمیز توصیف شده است. کیفیت بهداشت و درمان و غذای زندان به شدت پایین بوده و باندهای مواد مخدر زندان را در کنترل خود دارند.
نامناسب بودن فضای زندان، محرومیت زندانیان از امکانات درمانی کافی، غذای کم و بدون کیفیت و رفتار نامناسب و خشونت آمیز کارکنان زندان با زندانیان از مشکلات مهم این زندان است.
از موارد متعدد نقض حقوق زندانیان در این زندان، نگهداری آنها در سلول‌های انفرادی است و در حال حاضر حدود ۶۰ زندانی دراین سلول‌های انفرادی نگهداری میشوند.
قطعی آب و نبودن آب گرم، ناکافی بودن تعداد حمام و دستشویی ها و عدم تخلیه به موقع چاه‌های فاضلاب در زندان از دیگر مواردی است که در این گزارش به آنها پرداخته شده است.
آب زندان شیبان از آب لوله کشی شهر اهواز تامین میشود. آب شهر اهواز کاملاً آغشته به گل و لای و شکلاتی رنگ است. این آب مناسب آشامیدن و حتی پخت و پز نیست. زندانیان بعضی از بندها با هزینه شخصی خود دستگاه تصفیه آب خریده اند. اما اغلب زندانیان ناچار به نوشیدن آب آلوده هستند و به همین دلیل بیماری کلیوی در بین زندانیان شیبان بسیار زیاد است.
در حال حاضر 206 زندانی با اتهامات سیاسی، امنیتی و عقیدتی در بندهای پنج و هشت زندان شیبان نگهداری می شوند.۹۲ نفر دربند ۵، بیش از ۱۰۰ نفر در بند ۸ و تعداد دیگری در سلول های انفرادی به سر می برند.
از مجموع این تعداد تنها ۲۸ نفر دارای محکومیت بوده و باقی زندانیان سیاسی در بازداشت نهادهایی مثل وزارت اطلاعات، پلیس امنیت و حفاظت سپاه هستند.
۱۴ زندانی اتهام “محاربه”، ۴ زندانی اتهام ” اجتماع و تبانی علیه امنیت ملی”، ۴ زندانی اتهام” تبلیغ علیه نظام”، ۲ زندانی اتهام افساد فی الارض”، ۲ زندانی اتهام ” تشکیل یا اداره تشکل غیر قانونی”، ۱ زندانی اتهام ” جاسوسی و همکاری با دول متخاصم و ۱ زندانی دیگر به بغی متهم است.بغی در فقه اسلامی به معنی شورش مسلحانه علیه امام و حکومت اسلامی است.
بنا بر همین گزارشات هفت زندانی سیاسی در زندان شیبان بیش از ۵ سال است که از حق مرخصی و ۴ نفر از زندانیان از خدمات درمانی محروم هستند.
بسیاری از زندانیان در دوران بازجویی شکنجه میشوند. به گفته یکی از زندانیان پیشین؛ وزارت اطلاعات، اطلاعات سپاه و اداره آگاهی از شکنجه برای بدست آوردن اطلاعات یا اجبار زندانیان به پذیرش اتهامات خود استفاده میکنند. این شکنجه ها باعث آسیب به بدن زندانیان میشود.
قربانیان شکنجه پس از پایان دوران بازجویی به زندان منتقل میشوند. این زندانیان به دلیل آسیب های دوران بازجویی، نیاز به درمان دارند. اما این امکان برای آنها فراهم نیست.
شکنجه زندانی در زندانها از جمله در این زندان به شیوه های مختلف انجام میشود. آشکارترین نوع شکنجه، شکنجه بدنی است و در زندان به دلایل مختلف زندانیان را کتک میزنند. برای کتک زدن زندانی گاه از باتوم و شوک الکتریکی هم استفاده میکنند. در زندان شیبان یک نیمکت فلزی برای شکنجه زندانیان وجود دارد. زندانی را در فضای باز و زیر آفتاب داغ تابستان و یا در سرمای زمستان برای چندین ساعت به نیمکت دستبند میزنند و گاه آنها را کتک نیز می زنند. علاوه بر شکنجه های مستقیم جسمی و روحی ، وضعیت نامناسب زندگی، محرومیت از درمان و محرومیت از ملاقات و تلفن زندگی این زندانیان بخش مکمل شکنجه زندانی است و شرایط را سخت و طاقت فرسا میکند. در زندانها زندانی هیچگونه امنیت جانی ندارد و شیوع بیماری کرونا هم به این خطرات افزوده شده است.
اسامی یکصد و چهل تن از زندانیان سیاسی محبوس در زندان شیبان توسط اطلس زندان های ایران منتشر شده است. در دهم اسفندماه سال گذشته چهار نفر از این زندانیان به زندان سپیدار اهوازمنتقل و پس از شکنجه فراوان اعدام شدند.